تعویض مفصل شانه
تعویض مفصل شانه روشی است که مفصل شانه فرسوده را به منظور بازیابی عملکرد جایگزین می کند و مهمتر از همه درد را تسکین می دهد. جراحی تعویض مفصل شانه نسبت به جراحی تعویض مفصل زانو یا مفصل ران رایج نمی باشد، اما این روش برای تسکین درد شدید شانه روشی ایمن و موثر است. تعویض مفصل شانه معمولاً تنها زمانی پیشنهاد می‌شود که سایر روش‌های کم تهاجمی، مانند دارو و تزریق‌های مسکن، دیگر مؤثر نباشند. همچنین این روش زمانی که دچار شکستگی شدید شانه شدید، مورد استفاده می باشد. تا پایان مقاله با ما همراه باشید تا بیشتر در این خصوص بدانید.
دلایل انجام جراحی تعویض شانه
سطوح مفصلی با غضروف مفصلی پوشانده شده است که امکان حرکات شانه را بدون اصطکاک مفصل را فراهم می کند. اگر درد و سفتی در مفصل شانه دارید، مشاور شما را ارزیابی می‌کند و ممکن است عکسبرداری با اشعه ایکس، اسکن MRI و سی‌تی اسکن را درخواست کند. در صورتی که مفصل شما آسیب دیده باشد، ممکن است جراحی تعویض مفصل شانه پیشنهاد شود. علاوه بر این، تروما نیز عاملی در ایجاد آرتریت شانه است. اگر سر استخوان بازو شکسته شود، رفع شکستگی ممکن است منجر به نتیجه بسیار ضعیف با درد طولانی مدت و عملکرد ضعیف شود و ممکن است تعویض شانه توصیه شود. این امر به ویژه در بیماران مسن مبتلا به پوکی استخوان شایع است. در کل تعویض مفصل شانه در موارد زیر الزامی است:
- آرتروز شدید
- یک آسیب جدی شانه مانند شکستن استخوان
- یک کاف روتیتور ( ساختاری از یک گروه از ماهیچه ها و تاندون آن ها که بازو را به مفصل شانه وصل می کنند و بازو را قادر به حرکت می کند ) پاره شده.
انواع تعویض شانه
بسته به اینکه آیا روتاتور کاف دست نخورده دارید یا خیر، طیف وسیعی از گزینه های جراحی برای تعویض شانه وجود دارد. پس از معاینه دقیق و بررسی ام آر آی و سی تی اسکن، مشاور شما تصمیم می گیرد که کدام ایمپلنت برای شما مناسب است. به طور معمول، اگر روتاتور کاف شما دست نخورده باشد، یک تعویض آناتومیک یا کامل شانه دریافت خواهید کرد. اگر روتاتور کاف پاره شده باشد، مشاور شما تعویض شانه معکوس را انجام می دهد.
کاشت استخوان بازو انواع مختلفی دارد که ساقه بلند، ساقه کوتاه و بدون ساقه هستند. همه اینها به آناتومی استخوان شما بستگی دارد و مشاور شما این گزینه ها را با شما در میان می گذارد و عمل شما را بر اساس این معیارها برنامه ریزی می کند. ایمپلنت ها معمولاً از فلز شامل تیتانیوم، آلیاژهای کروم کبالت، پلی اتیلن ساخته می شوند. همچنین می توان از جایگزین های سرامیکی شانه استفاده کرد.
نسل جدید ساقه های کوتاه یا ایمپلنت های بدون ساقه ترمیم بهتر آناتومی طبیعی را در بیماران جوانی که حفظ استخوان در آنها حیاتی است، فراهم می کند. اینها به یک تکنیک کمتر تهاجمی برای وارد کردن و کار برای حفظ ذخایر استخوان نیاز دارند که در صورت نیاز، امکان بازبینی آسان در آینده را فراهم می کند.
گزینه های جراحی تعویض شانه عبارتند از:
- آرتروپلاستی ساقه ای: فقط توپی که در بالای استخوان بازو قرار دارد با استفاده از یک ساقه فلزی که در داخل استخوان بازو با یک توپ فلزی در بالا قرار دارد، جایگزین می شود. اگر استخوان بازو بشدت شکسته شده باشد، اما حفره در وضعیت خوبی باقی بماند، ممکن است از این نوع جراحی استفاده شود.
- آرتروپلاستی بازسازی سطحی: این کار مستلزم جایگزینی فقط سطح مفصلی در سر استخوان بازو با یک پروتز کلاهک مانند اما بدون ساقه است. اگر غضروف دست نخورده در حفره شانه (گلنوئید) دارید یا اگر شکستگی گردن یا سر استخوان بازو وجود نداشته باشد، ممکن است این نوع جراحی توصیه شود. این برای بیماران جوانتر یا بسیار فعال ایده آل است، زیرا خطر سایش و شل شدن اجزا را که با تعویض کامل شانه همراه است، ندارد.
- جایگزینی کامل شانه: مفصل آرتروز به طور کامل با یک ایمپلنت مصنوعی متشکل از یک توپ فلزی صیقلی و یک سوکت پلاستیکی جایگزین می‌شود. اگر استخوان شما در وضعیت خوبی قرار دارد، جراح ممکن است از یک قطعه پرس فیت استفاده کند. با این حال، اگر استخوان نرم باشد، ممکن است از سیمان استخوان برای نگه داشتن اجزا در جای خود استفاده شود.
- تعویض شانه معکوس: معمولا این جراحی در صورتی انجام می شود که یک پارگی در روتیتور کاف ( ساختاری از یک گروه از ماهیچه ها و تاندون آن ها که بازو را به مفصل شانه وصل می کنند و بازو را قادر به حرکت می کند ) داشته باشید. همچنین این عمل زمانی صورت می گیرد که یک جراحی جایگزینی شانه دیگر انجام شده اما به درستی کار نکرده است. قسمت توپی فلزی به استخوان شانه شما وصل می شود و یک ایمپلنت قسمت اتصالی در بالای بازوی شما قرار می گیرد.
بیشتر بخوانید: تعویض مفصل آرنج
جراحی تعویض مفصل شانه چگونه انجام می‌شود؟
در جراحی تعویض شانه، قسمت های آسیب دیده شانه برداشته شده و با ایمپلنت های مصنوعی جایگزین می شوند. این ممکن است مستلزم جایگزینی فقط سر استخوان بازو (توپ) یا جایگزینی سر و گلنوئید (سوکت) باشد. دکتر محمدرضا مقیمی از آخرین تکنولوژی برای انجام تعویض شانه استفاده می کنند و با طیف وسیعی از جدیدترین ایمپلنت ها کار می کنند تا اطمینان حاصل کنند که بیماران از مناسب ترین گزینه برای شرایط و آناتومی خود بهره مند می شوند.
پس از انجام ارزیابی اولیه، در روز عمل پذیرش خواهید شد. عمل جراحی معمولاً 1 تا 2 ساعت طول می کشد، اما باید زمان بیشتری برای بهبودی و بیهوشی در نظر گرفته شود. مشاور شما برشی به طول حدود 6 تا 8 اینچ در جلوی شانه ایجاد می کند و سر استخوان بازو را که همان توپ است خارج می کند و همچنین حفره شما صاف می شود. دستگاه سوکت مناسب از قبل تصمیم گیری شده و با شما در میان گذاشته شده و عملیات به صورت مجازی با استفاده از نرم افزارهای اختصاصی کامپیوتری برنامه ریزی خواهد شد.
بیشتر بخوانید: آرتروسکوپی شانه
عوارض جراحی تعویض مفصل شانه
جراحی تعویض مفصل شانه که به بهبود فعالیت شانه، افزایش تحرک و دامنه حرکتی و همچنین، تسکین درد آن کمک می‌کند، مانند هر جراحی دیگری عوارض و آسیب‌های جانبی مخصوص به خود را دارد. از جمله عوارضی که جراحی تعویض مفصل شانه ممکن است برای فرد به دنبال داشته باشد، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- جراحی تعویض مفصل شانه ممکن است تغییر موقعیت مفصل شانه و یا شل شدن آن را به دنبال داشته باشد.
در طول عمل جراحی تعویض مفصل شانه همچنین ممکن است عفونت یا التهاب‌های مختلفی در محل جراحی بروز پیدا کند که برای جلوگیری از آن، داروهای آنتی‌بیوتیک با دوز مناسب توسط بهترین جراح شانه در تهران تجویز خواهد شد. اما در مواردی که عفونت ایجاد شده شدید باشد، ممکن است پزشک اقدام به جراحی و برداشتن مفصل مصنوعی شانه را مناسب بداند.
- اعصاب اطراف مفصل شانه نیز ممکن است با احتمال بسیار کمی حین انجام جراحی، آسیب ببیند که این احتمال بسیار کم و نادر بوده و اعصاب اطراف مفصل شانه معمولا، با گذشت زمان بهبود پیدا کرده و به حالت قبل، بازمی‌گردند.
مراقبت های بعد از جراحی تعویض مفصل شانه
برای بهبودی سریع‌تر بعد از جراحی تعویض مفصل شانه و همچنین کاهش عوارض جانبی در این جراحی بهتر است مراقبت های بعد از جراحی تعویض مفصل شانه را جدی گرفته و حتما آنها را رعایت کنید. مهم‌ترین نکات و اقدامات مراقبتی بعد از این جراحی عبارتند از:
- خودداری از شستشوی زخم تا هنگام بهبودی کامل و آثار زخم
- جلوگیری از وارد آمدن فشار و ضربه به ناحیه جراحی شده
- انجام تمرینات ورزشی و حرکات اصلاحی گفته شده از سوی پزشک و فیزیوتراپیست
- پرهیز از انجام فعالیت‌های سنگین و دشوار فیزیکی، بلند کردن اجسام سنگین و یا حتی رانندگی
- مصرف منظم داروهای تجویز شده از سوی پزشک که معمولا برای تسکین درد و یا جلوگیری از بروز عفونت، تجویز می‌شوند.
کلام آخر
قبل از این که جراحی مفصل شانه برای شما انجام شود ، یک آزمایش کامل به وسیله اشعه ایکس یا عکسبرداری از شانه و بازوی شما صورت می گیرد تا جراح دیدی نسبت به مفصل داشته باشد .با پزشک خود درباره شرایط دیگری که دارید و داروهای دیگری که احتمالا مصرف می کنید ، صحبت کنید . ممکن است که مجبور باشید برخی دارو ها به خصوص ضد دردهای مخدر را چندین هفته قبل از جراحی قطع کنید.
